Θα μπορούσε η κόρη σας να έχει αυτισμό; Η απάντηση δεν μπορεί να είναι τόσο σαφής όσο θα ήταν αν είχατε ένα γιο. Αυτό συμβαίνει γιατί τα σημάδια του αυτισμού στα κορίτσια και στις γυναίκες είναι λίγο διαφορετικά – και, όπως φαίνεται, είναι εύκολο να μην τα παρατηρήσετε, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις αυτισμού υψηλής λειτουργικότητας.
Τα κορίτσια που έχουν εμφανή συμπτώματα- όπως είναι οι προφανείς αυτο-διεγερτικές συμπεριφορές, ακραίες δυσκολίες με την ομιλία και τη γλώσσα, σοβαρές δυσκολίες με την κοινωνική επικοινωνία, ή σημαντικές γνωστικές προκλήσεις – συνήθως διαγιγνώσκεται αρκετά γρήγορα.
Αλλά, τα κορίτσια των οποίων τα συμπτώματα είναι δυσδιάκριτα, ή των οποίων το επίπεδο της νοημοσύνης τους επιτρέπει να συγκαλύψουν τα συμπτώματα, μπορεί να διαγνωστεί μόνο στην προ-εφηβική ή εφηβική ηλικία.
Η εγκεφαλική απεικόνιση αποκάλυψε ότι τα παιδιά με αυτισμό εμφανίζουν διαφορές στη φαιά ουσία, κυρίως στον κινητικό φλοιό του εγκεφάλου, που ελέγχει τις κινήσεις. Αυτό εξηγεί τα διαφορετικά μοτίβα κινήσεων που κάνουν τα αγόρια, σε σχέση με τα κορίτσια.
Η συνεχής αναγνώριση του αυτισμού στα κορίτσια αποτελεί μια πρόκληση. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο γιατί τα κορίτσια με αυτισμό αποτελούν μια ποικιλόμορφη ομάδα, αλλά γιατί τα περισσότερα διαγνωστικά εργαλεία αναπτύχθηκαν πρωτίστως βασιζόμενα στην παρατήρηση συμπεριφορών των αγοριών.
Πρώιμες έρευνες σχετικά με τις φυλετικές διαφορές του αυτισμού δείχνουν πως συγκριτικά με τα αγόρια, τα κορίτσια με διαταραχή αυτιστικού φάσματος έχουν χαμηλότερη νοημοσύνη και πιο έντονα συμπτώματα. Επειδή όμως οι έρευνες αυτές έγιναν σε μια εποχή που τα παιδιά υψηλής λειτουργικότητας είχαν λιγότερες πιθανότητες διάγνωσης, ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να γίνει διάγνωση αυτισμού σε κορίτσια με υψηλή νοημοσύνη και όχι τόσο έντονες κοινωνικές δυσκολίες. Χωρίς την διάγνωση αυτών των κοριτσιών, ο μέσος όρος νοημοσύνης στα κορίτσια με αυτισμό χαμηλώνει ιδιαίτερα. Αντίστοιχα, μεγαλώνει το ποσοστό εμφάνισης αυτισμού σε αγόρια, γιατί πολύ απλά υπάρχει μια ολόκληρη ομάδα κοριτσιών που ποτέ δεν έλαβε διάγνωση με αναλογία 4 προς 1.
Οι ερευνητές όμως αναγνωρίζουν όλο και περισσότερες περιπτώσεις κοριτσιών και ενήλικων γυναικών με υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό. Η έρευνα, πλέον, εστιάζει στο αν τα κορίτσια επιδεικνύουν περισσότερη κοινωνική ευελιξία και λιγότερες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές συγκριτικά με τα αγόρια.
Κάποιοι ερευνητές θεωρούν πως τα κορίτσια είναι καλύτερα από τα αγόρια στο να καμουφλάρουν τα συμπτώματά τους, ιδιαίτερα σε αλληλεπιδράσεις με συγκεκριμένη δομή, όπως οι επισκέψεις σε μια κλινική. Για παράδειγμα, ένας συνάδελφος μου περιέγραψε τη συμπεριφορά των κοριτσιών σε μια κοινωνική αλληλεπίδραση σαν καρικατούρα. Τα κορίτσια είχαν την διάθεση να αλληλεπιδράσουν αλλά η συμπεριφορά τους φαινόταν υπερβολική.
Οι ερευνητές όμως αναγνωρίζουν όλο και περισσότερες περιπτώσεις κοριτσιών και ενήλικων γυναικών με υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό. Η έρευνα, πλέον, εστιάζει στο αν τα κορίτσια επιδεικνύουν περισσότερη κοινωνική ευελιξία και λιγότερες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές συγκριτικά με τα αγόρια.
Κάποιοι ερευνητές θεωρούν πως τα κορίτσια είναι καλύτερα από τα αγόρια στο να καμουφλάρουν τα συμπτώματά τους, ιδιαίτερα σε αλληλεπιδράσεις με συγκεκριμένη δομή, όπως οι επισκέψεις σε μια κλινική. Για παράδειγμα, ένας συνάδελφος μου περιέγραψε τη συμπεριφορά των κοριτσιών σε μια κοινωνική αλληλεπίδραση σαν καρικατούρα. Τα κορίτσια είχαν την διάθεση να αλληλεπιδράσουν αλλά η συμπεριφορά τους φαινόταν υπερβολική.
Στο μεταξύ, οι ερευνητές προσπαθώντας να κατανοήσουν τις διαφορές της συμπτωματολογίας ανάλογα με το φύλο, χρησιμοποιούν όλο και περισσότερα κορίτσια σε έρευνες για τον αυτισμό. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να ξεφύγουμε από τους παραδοσιακούς τρόπους μελέτης.
Μήπως η κόρη σας παρουσιάζει κάποιο από αυτά τα σημεία ή συμπτώματα που υποδηλώνουν προκλήσεις στην κοινωνική επικοινωνία ή διαφορές στα πρότυπα σκέψης; Να θυμίσουμε ότι κανένα σύμπτωμα δεν είναι αρκετό για να δείχνει τον αυτισμό. Επιπλέον, ενώ κάποια από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να γίνονται όλο και πιο εμφανή σε εσάς ενώ η κόρη σας μεγαλώνει, θα πρέπει να είστε σε θέση να κοιτάξετε πίσω και να συνειδητοποιήσετε ότι ήταν παρόντα από τα πρώτα έτη ζωής του παιδιού.
Αν δείτε πολλά από αυτά τα συμπτώματα, όμως, και φαίνεται να είναι μένουν σταθερά με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να θέλετε να εξεταστεί η κόρη σας και να αξιολογηθεί από μια επαγγελματική ομάδα ειδικευμένων στον αυτισμό.
- Βιώνει σε ασυνήθιστο βαθμό την κατάθλιψη, το άγχος, ή την κατήφεια.
- Δυσκολεύεται να κάνει ή να διατηρήσει φίλους που μπορεί να φαίνονται «ανίδεοι», όταν πρόκειται για μη λεκτικές κοινωνικές νύξεις (άλλους ανθρώπους στροφή μακριά, εκφράσεις του προσώπου, κλπ).
- Συνήθως περιγράφεται ως «ήσυχη» ή «ντροπαλή» στο σχολείο και άλλες κοινωνικές καταστάσεις.
- Είναι ασυνήθιστα παθητική. Η κόρη σας φαίνεται να αναπτύσσεται αρκετά συνηθισμένα ως ένα νεαρό κορίτσι, αλλά βρίσκει την κοινωνική επικοινωνία για να είναι όλο και πιο δύσκολη καθώς μπαίνει στα χρόνια της εφηβείας. (Μελέτες δείχνουν ότι τα κορίτσια με υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό μπορούν να βρουν τρόπους να αντιμετωπίσουν και να καλύψουν τις δυσκολίες με την κοινωνική αλληλεπίδραση, συχνά επιτρέποντας σε άλλους να μιλούν για αυτούς. Αυτή η στρατηγική λειτουργεί καλά, μέχρι οι κοινωνικές προσδοκίες να γίνουν πιο περίπλοκες και απαιτητικές στα πρώτα εφηβικά χρόνια).
- Έχει επιληπτικές κρίσεις (αυτό έχει βρεθεί, σε μία μελέτη, να είναι συχνότερες μεταξύ των κοριτσιών με αυτισμό από ότι τα αγόρια με αυτισμό).
Τα παραπάνω κριτήρια αποτελούν κάποια συμπτώματα και δεν χρησιμοποιούνται για αξιολόγηση των συμπτωμάτων του παιδιού. Για τη μελέτη των συμπτωμάτων του παιδιού, απευθυνθείτε σε μια επαγγελματική και ειδικευμένη ομάδα.